17 lipca 2012

M. Krajewski - Liczby Charona

Na moim blogu nastał czas na przygodę z rodzimym kryminałem. Nie czytam zbyt wielu autorów polskich i, jak się okazuje, jest to mój błąd. O twórczości Marka Krajewskiego dowiedziałam się przypadkowo z blogów czytelniczych. W pierwszej chwili opisy jego powieści przywiodły mi na myśl jedynie kryminały historyczne Piotra Schmandta (recenzje tu i tu). Ostatecznie, okazało się, że książki obu autorów różnią się znacząco, ale o tym zaraz... W każdym razie, muszę przyznać, że zaskoczyła mnie własna niewiedza na temat polskich twórców literatury z gatunku kryminałów i powieści sensacyjnych - otóż okazało się, że sięgnęłam po powieść jednego z bardziej poczytnych polskich pisarzy, bo książki Krajewskiego są tak popularne, że zostały przetłumaczone na aż 18 języków!

Liczby Charona to trzecia część cyklu opowiadającego o pracy komisarza Edwarda Popielskiego. Co prawda, w tej części mężczyzna nie pracuje już w policji i prowadzi raczej smętny żywot człowieka bezrobotnego, chwytającego się każdego zajęcia. Dlatego też, na prośbę swojej dawnej uczennicy, Renaty Sperling, zajmuje się tajemniczym zniknięciem pewnej hrabiny, co okazuje się nie lada wyzwaniem. Niemniej jednak, Popielski nie traci nadziei na powrót do komendy. W wyniku zbiegu okoliczności, w tym samym czasie nadarza mu się okazja do przekonania byłych pracodawców o swojej wartości. Eks-komisarz zostaje poproszony o pomoc w rozwikłaniu tajemnicy dwóch wstrząsających morderstw, opatrzonych przez mordercę komentarzami w języku hebrajskim.

Jak widać, po raz kolejny zaczynam przygodę z serią "od środka". Książkę zdobyłam zupełnie przypadkowo na bookcrossingu i mimo, że już trzymałam w rękach Erynie (tom drugi cyklu), to ostatecznie, nie wiedzieć, czemu, zdecydowałam się na Liczby Charona. Czy żałuję? Chyba nie, bo w gruncie rzeczy, nie znając wcześniejszych perypetii głównego bohatera, i tak da się zrozumieć fabułę oraz czerpać radość z czytania.

Historia składa się z dwóch głównych wątków - kryminalnego, opartego na morderstwach i śledztwie oraz obyczajowego, związanego z życiem osobistym Popielskiego. Wydawać by się mogło, że ten pierwszy stanowi bazę oraz większość opowieści, a drugi jest tylko dopełnieniem. Nic bardziej mylnego! Czytając, można wręcz odnieść wrażenie, że najważniejsze są losy głównego bohatera, a kryminalna intryga to tylko tło dla wydarzeń. Z tego powodu książka może nie przypaść do gustu miłośnikom klasycznych powieści sensacyjnych, czy detektywistycznych. Co prawda, cała historia kończy się zaskakująco, ale tak naprawdę, tożsamość mordercy i jego pobudki poznajemy zdecydowanie zbyt wcześnie. Dalsza część opowieści nadal trzymała mnie w napięciu, ale to już nie było to. Nie mogę nic zarzucić drugiemu aspektowi fabuły, bo prywatne życie Popielskiego jest również ciekawe, na pewno niejednego czytelnika wciągnie i skłoni do zapoznania się z poprzednimi oraz następnymi częściami serii. Ale, mimo wszystko, spodziewałam się po tej pozycji czegoś odrobinę innego.

Bohaterowie wykreowani przez Krajewskiego są specyficzni. Sam Popielski to po prostu charakterystyczny facet - ma swoje słabości, przyzwyczajenia, umiejętności, ale przy tym pozostaje ludzki, niewyidealizowany. Reszta postaci stoi w jego cieniu i, poza kilkoma wyjątkami, pozwala się poznać czytelnikowi jedynie od tej strony, która jest ważna dla fabuły. Można by więc powiedzieć, że są to raczej bohaterowie jednowymiarowi. Szczerze przyznam, że nie zapałałam do nikogo specjalną sympatią - ale to wcale nie znaczy, że nie śledziłam z ciekawością poczynań wszystkich osób wspomnianych w opowieści.

Jak zawsze, zwróciłam uwagę na aspekt historyczny powieści. Tu przede wszystkim uderzyła mnie różnica, jaka pojawia się między książką Krajewskiego, a powieściami Schmandta. Podczas czytania pozycji z dorobku tego drugiego, oczami wyobraźni widziałam świat sprzed stu lat i odczuwałam jego magiczny, tajemniczy klimat. Niestety, rzeczywistość Edwarda Popielskiego nie ma z tą wizją nic wspólnego. Przedstawiony w powieści XIX-wieczny Lwów to miasto brudu i zbrodni. To, co widzimy oczami bohaterów, nie jest zachęcające nawet w najmniejszym stopniu. Trzeba przyznać, że Krajewski postarał się o realizm - z lekcji historii wiemy, że w tamtych czasach nikt nie słyszał o higienie i ten czytelnik, który ma podatną wyobraźnię, przekona się o tym prawie naocznie. Za to ogromny plus. Podobał mi się także plastyczny i sugestywny język powieści, zwłaszcza w dialogach, które były naszpikowane wypowiedziami w tradycyjnej gwarze lwowskiej.

Liczby Charona to książka, którą w ogólnym rozrachunku można określić jako specyficzny kryminał. Jest dobra - wciąga, trzyma w napięciu, zaskakuje. Ale z drugiej strony, zawiera aspekty, które w klasycznym utworze z gatunku nie pojawiają się. Zaskoczyło mnie to, ale nie uważam, żeby to było jej wadą. Dla mnie był to swego rodzaju powiew świeżości w dobrze znanym schemacie. Z pewnością mogę powiedzieć, że w przyszłości sięgnę po kolejne tomy z serii o Edwardzie Popielskim i zdecydowanie polecam tą pozycję, chociażby dlatego, że warto zapoznać się z charakterystycznym stylem Marka Krajewskiego.

8 lipca 2012

B. Fitzpatrick - Szeptem

Szeptem to pierwsza część debiutanckiej serii autorstwa Beccy Fitzpatrick, trzydziestotrzyletniej amerykańskiej pisarki. W Stanach ukazała się w 2009 roku, a rok później także polscy czytelnicy mogli poznać historię, którą opowiada. Sama autorka przyznaje, że napisała książkę tylko i wyłącznie dzięki prezentowi, jaki dostała od męża na 24 urodziny - kursowi pisania. Historia Nory i Patch'a jest właśnie wynikiem umiejętności zdobytych na tych zajęciach.

Akcja pierwszej części cyklu rozgrywa się współcześnie, w okolicy miasta Portland. Szesnastoletnia Nora poznaje w szkole tajemniczego Patch'a - wbrew ich woli, zostają posadzeni w jednej ławce na lekcjach biologii. Nora nie przepada za nowym towarzyszem, ale jednocześnie jest nim dziwnie zafascynowana. Niespodziewanie, nastolatce zaczynają się przydarzać niebezpieczne wypadki, a co gorsza, nie jest ona w stanie stwierdzić, czy to przypadkiem nie wyobraźnia płatająca jej figle...

O Szeptem już jakiś czas temu czytałam sporo na blogach. Zazwyczaj recenzje były entuzjastyczne, więc spodziewałam się lekkiej, ale nie zbyt płytkiej, i przyjemnej lektury. Szczerze mówiąc - po jej przeczytaniu, sama nie wiem, co myśleć. Bo nie podobało mi się wiele elementów, ale z drugiej strony, historia mnie wciągnęła. Zapewne jest to zasługą wątku miłosnego, który stanowi esencję całej opowieści. Co prawda, nie jest on zbyt wysublimowany - ot, historia, jakich ostatnio w literaturze wiele, raczej dosyć płytka i na dodatek, w wykonaniu nastolatków. Ale trzeba przyznać, że czytelnicy lubiący opowieści o wielkim i niełatwym uczuciu raczej wciągną się w losy Nory i Patch'a. Zupełnym rozczarowaniem okazał się dopełniający całości wątek kryminalny. Mimo, że zapowiadał się całkiem ciekawie, nagromadzenie nierzeczywistych elementów, zupełny brak zainteresowania policji względem przestępstw i kompletna naiwność bohaterów odarły go z resztek realizmu. Na pewno to, że z zainteresowaniem śledziłam kolejne wydarzenia, nie było jego zasługą. Dochodzę do wniosku, że w większym stopniu po prostu ciekawi mnie, jak skończy się ta historia, niż jestem nią zachwycona. Język powieści komponuje się z jej treścią - jest nieskomplikowany, potoczny, przyjemny.

Nie mogę nie wspomnieć o bohaterach tej książki. A to dlatego, że, niestety, oni również zawodzą. Domyślam się, że autorce chodziło o realistyczne oddanie sylwetek amerykańskich nastolatków. Jednak, nie do końca jej się to udało. Postacie, które przedstawia czytelnikom, są niesamowicie naiwne, bez odrobiny rozumu (zwłaszcza Nora oraz Vee) i zachowują się nienaturalnie (jaka matka pozwala swojej nastoletniej córce żyć zupełnie samopas?). Ze smutkiem stwierdzam, że są również jednowymiarowe i płytkie. Właściwie poza Patch'em, który może czytelnika trochę zaintrygować, żaden inny bohater nie przykuwa uwagi na dłużej. Tu należy się autorce ogromny minus, bo widać, że nie dopracowała tego aspektu swojej powieści.

 Na koniec wspomnę jeszcze tylko o smutnym, choć jednocześnie ciekawym, wniosku, jaki nasunął mi się po skończeniu lektury Szeptem. A mianowicie - już to kiedyś czytałam. I rzeczywiście, po głębszym zastanowieniu i krytycznym przeanalizowaniu fabuły, konkluzja była aż nazbyt oczywista - debiutanckie "dzieło" Fitzpatrick do złudzenia przypomina równie debiutanckie "dzieło" Mayer, tylko, że jest gorsze. Przede wszystkim dlatego, że brakuje mu tej świeżości, którą posiadał Zmierzch. Więcej nie piszę, żeby nie zdradzić zbyt wiele, ale muszę przyznać, że to odkrycie mnie rozczarowało. Jakoś nie chce mi się wierzyć, że to czysty przypadek, choć kto wie..? Proponuję tym, którzy będą czytać, bądź czytali już tą książkę, pobawić się w detektywów i poszukać wspólnych elementów dla fabuł obu powieści. Czekam na wyniki Waszych śledztw. ;)

Podsumowując - nie polecam i nie nie polecam. Zdaję sobie sprawę, że Szeptem to nie jest literatura najwyższych lotów, że nie daje czytelnikowi niczego poza kilkoma godzinami łatwej rozrywki. Z drugiej strony, nie mogę nie docenić faktu, że mnie zainteresowała na tyle, że połknęłam ją prawie na jednym posiedzeniu. Ale może to kwestia moich prywatnych zamiłowań do wątków miłosnych, nawet tych kiepskich. ;) Myślę, że ta powieść nada się na letnie, leniwe popołudnia, ale pod warunkiem, że rozpoczynając lekturę, nie będziecie się po niej spodziewali zbyt wiele.

3 lipca 2012

H. Coben - Live Wire [Wszyscy mamy tajemnice]

Harlan Coben nie na darmo jest uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych amerykańskich pisarzy. Jako pierwszy otrzymał trzy najważniejsze nagrody, związane z literaturą detektywistyczną - Edgar Award, Shamus Award oraz Anthony Award. Na dodatek, jego książki osiągają status międzynarodowych bestsellerów, a jedna z nich - Nie mów nikomu - jest pierwowzorem scenariusza francuskiego filmu o tym samym tytule. Imponujące, prawda? Aż grzech przejść obok takiej literatury obojętnie. Zwłaszcza, kiedy leży smutna na półce w secondhandzie, kosztuje tylko 5 zł i okazuje się być jedną z najświeższych publikacji pisarza. ;)

Live Wire to ostatnia część cyklu opowiadającego o przygodach Myrona Bolitar'a, pół detektywa, pół agenta-menedżera celebrytów ze świata sportu. Tym razem mężczyzna stara się pomóc swojej wieloletniej, dobrej przyjaciółce, byłej gwieździe tenisa. Suzze T., w zaawansowanej ciąży, prosi Myrona, aby odnalazł jej męża, który, po przeczytaniu wpisu na Facebooku, kwestionującego jego ojcostwo, zniknął i nie daje znaku życia. Co ciekawsze, w toku swojego śledztwa Myron orientuje się, że w całą sprawę może być zamieszana jego niezbyt lubiana szwagierka Kitty. Jej pojawienie się w środku całego zamieszania przypomina Bolitarowi, że czas najwyższy skontaktować się z dawno niewidzianym bratem. Tylko, że... nie bardzo wiadomo, gdzie on jest.

Bardzo żałuję, że dopiero po fakcie dowiedziałam się, iż czytana przeze mnie książka, to ostatnia część serii. A to dlatego, że po dwóch spotkaniach z Bolitarem oraz grupą jego współpracowników, krewnych i przyjaciół (wcześniej miałam z nimi przyjemność przy okazji czytania Bez śladu), zapałam do nich niekłamaną sympatią i z chęcią zapoznałabym się najpierw z ich wcześniejszymi losami. No, ale cóż - przez przypadek wiem, jak cała historia się kończy (przynajmniej póki co, bo może autor doda do tego cyklu kolejną powieść). I muszę przyznać, że jestem miło zaskoczona.

Na początku, lektura niezbyt mnie wciągnęła. Lubię książki detektywistyczne, sensacyjne, a Live Wire z pewnością się do obu kategorii zalicza. Na dodatek, już na pierwszych stronach można dostrzec elementy wątków obyczajowych, więc teoretycznie dostałam wszystko to, czego zawsze poszukuję w dobrych powieściach. Ale... mimo tego, nie mogłam się wgryźć w fabułę. Odniosłam wrażenie, że pierwsza połowa książki jest po prostu przegadana - mało się dzieje, tajemnice się mnożą, a biedni czytelnicy, zamiast posuwać się w kierunku rozwiązania sekretów, wpadają w swego rodzaju spiralę, gdzie jedna wiadomość goni drugą, ale tak na prawdę wszystkie razem prowadzą donikąd. Być może taki był zamysł autora - bo w gruncie rzeczy, czujemy się tak samo, jak nieco skołowany Myron. W końcu dobijamy jednak do momentu, w którym zaczyna się dynamiczna akcja. Bohaterowie nie tylko odkrywają przed czytelnikami szokującą prawdę, ale też sami są niejednokrotnie zaskakiwani nieprzewidzianymi wydarzeniami. W tym momencie, praktycznie nie ma szans na oderwanie się od lektury, a strony przemykają nam pod palcami z prędkością światła. No i docieramy do puenty, która na pewno zasługuje na miano mocnej. Głównie dlatego, że obraca całą fabułę o 180 stopni. A na dodatek, jest sentymentalna, pełna prawdziwych emocji i myślę, że może naprawdę poruszyć niejednego czytelnika.

Ogromny plus należy się Cobenowi za stworzenie tak ludzkiej postaci, jaką jest Myron Bolitar. Mimo, że czasami jest uczestnikiem nieprawdopodobnych wydarzeń i zazwyczaj wydaje się wtedy mieć więcej szczęścia, niż rozumu, to jednak nie jest pozbawiony realistycznych cech. W ostatniej części serii dowiadujemy się o nim całkiem sporo - głównie o jego rodzinie oraz relacjach, jakie ma z poszczególnymi jej członkami. Autor przedstawia go przez pryzmat emocji, co od razu sprawia, że czujemy do niego sympatię. Na dodatek, w Live Wire okazuje się, że nasz agent-detektyw nie zawsze wszystko rozumie. Nawet on może stracić rozeznanie w gąszczu mnożących się sekretów i pytań bez odpowiedzi. Nie sposób nie zwrócić także uwagi na plejadę bohaterów drugoplanowych, wśród których prym wiedzie ekscentryczny Win, a tuż za nim stoi Big Cyndi (nie mogłam powstrzymać śmiechu przy opisie tej kobiety przebranej w strój Batwoman!).

I na koniec jeszcze jeden szczegół, który bardzo mi się spodobał. A mianowicie - przewrotność tytułu. O ile w polskiej wersji językowej, odnosi się on tylko do jednego z wielokrotnie powtarzanych przez bohaterów stwierdzeń, o tyle wersja oryginalna jest swego rodzaju oczkiem, które autor puszcza do czytelnika. Nie będę wchodzić w szczegóły, ale powiem tylko jedno - według mnie, tytuł, który w tak przewrotny sposób odnosi się do fabuły, to stuprocentowy majstersztyk.

No cóż, pozostaje mi podsumować te moje zachwyty. Po raz kolejny przekonuję się, że nie należy oceniać książki po okładce i nie poddawać się, nawet jeśli początek historii nie wciąga i nie powala na kolana. Jak widać, pozornie przegadana książka może się okazać niesamowitą sensacyjną opowieścią, wciągającą bez reszty i skrywającą w sobie drugie, oparte na emocjach, dno. Ja zdecydowanie zostałam przez twórczość Cobena oczarowana i zamierzam zaopatrzyć się w całą resztę serii o Myronie Bolitarze. I to najlepiej w oryginale, bo jednak czasem nawet najlepszy tłumacz może zgubić oczko, które autor puszcza do czytelnika. Gorąco polecam! ;)